İbâdî Fırak Literatüründe Şehristânî Etkisi -Kalhâtî Örneği-
Contenu
- Titre
- İbâdî Fırak Literatüründe Şehristânî Etkisi -Kalhâtî Örneği-
- Créateur
- Gömbeyaz, Kadir Voir tous les contenus avec cette valeur
- Date
- 2015
- Dans
- İslami İlimler Dergisi Voir tous les contenus avec cette valeur
- Résumé
- İslam tarihi boyunca ortaya çıkan siyasî-itikâdî oluşumları/fırkaları ve onların görüşlerini ele alan fırak edebiyatının şüphesiz en başarılı ve en çok bilinen örneği Ebû’l-Feth eş-Şehristânî’nin (ö. 548/1153) el-Milel ve’n-nihal isimli diğer dinleri de kapsayan eseridir. El-Milel yazılmasının akabinde kısa bir süre içerisinde İslam coğrafyasının pek çok köşesine ulaşmış ve özellikle nispeten tarafsız ve ilmî üslubu sebebiyle değişik fırka mensupları tarafından dahi başvurulan temel bir kaynak olmuştur. Bunun örneklerinden biri Şehristânî’den kısa bir süre sonra yaşadığı anlaşılan Uman’ın Kalhât şehrinden İbâdî âlim Ebû Abdillâh el-Kalhâtî’nin (ö. 7./13. yy) el-Keşf ve’l-beyân adlı eseridir. Bu makale el-Keşf’in ikinci cildinin otuz sekiz ile ellinci bâbları arasında yer alan İslam fırkalarının tasnif edildiği bölüm üzerine odaklanarak Şehristânî’nin el-Milel’indeki fırka tasnifi ile yapılan mukayeseler sonucu görülen çarpıcı benzerliklerden hareketle Kalhâtî üzerinde Şehristânî etkisinin mevcudiyetini iddia etmekte ve bunu ispatlamaya çalışmaktadır. Bunun yanı sıra Şehristânî’den ciddi ölçüde yararlandığı anlaşılan Kalhâtî’nin niçin eserinin hiçbir yerinde Şehristânî’den veya el-Milel’den bahsetmediği sorusuna da birtakım öneriler sunmaktadır. Son olarak Kalhâtî’nin tasnifinin Şehristânî’nin tasnifinden nerelerde ve hangi bakımdan farklılaştığını tespit etmek suretiyle Kalhâtî’nin tasnifinin kendine özgü niteliklerini başlıklar halinde ortaya koymaya çalışmaktadır. Anahtar Kelimeler: İbâdîlik, Kalhâtî, Şehristânî, Uman, Fırak Edebiyatı
- Langue
- tur
- volume
- 10
- numéro
- 1
- pages
- 149-168
- issn
- 1306-7044
- Source
- Ibadica Voir tous les contenus avec cette valeur
Gömbeyaz, Kadir, “İbâdî Fırak Literatüründe Şehristânî Etkisi -Kalhâtî Örneği-”, 2015, bibliographie, consulté le 18 septembre 2024, https://ibadica.org/s/bibliographie/item/9555
Position : 3114 (9 vues)